Eğitim Masrafları Aileleri Zorluyor: “Okul Çantası 5 Bin 800 TL’ye Doluyor”

(İZMİR) – Eğitim-Sen İzmir Şubeleri, 2025-2026 eğitim-öğretim yılı öncesinde artan kırtasiye ve okul masraflarına dikkat çekti. İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde yapılan açıklamada, “Devlet kamusal sorumluluğunu yerine getirmeli” daveti yapıldı.

2025-2026 eğitim-öğretim yılı başlamadan evvel okul ve kırtasiye masraflarındaki artış, aileleri ekonomik olarak zorlarken, Eğitim-Sen İzmir Şubeleri mevzuya dikkat çekmek maksadıyla İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü önünde bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Açıklamayı Eğitim-Sen İzmir 2 No’lu Şube Başkanı Zeliha Danyeli okudu.

Basın açıklamasında, son yıllarda derinleşen ekonomik krizin, yüksek enflasyonun ve hayat pahalılığının eğitim harcamalarını önemli biçimde artırdığına dikkat çekildi. Danyeli, “Kayıt fiyatları, mecburî bağış uygulamaları, okul kıyafetleri, servis fiyatları ve kırtasiye eserlerine gelen artırımlar, dar ve orta gelirli ailelerin bütçesine ağır yükler getiriyor” dedi.

Eğitim-Sen’in açıklamasında, ilkokul seviyesinde bir öğrencinin çantasının 2 bin 800 ila 3 bin 800 TL’ye, ortaokul ve lise seviyesinde ise 4 bin ila 5.800 TL’ye dolduğu belirtildi. Danyeli, kırtasiye fiyatlarının geçtiğimiz yıla nazaran yüzde 60’ın üzerinde arttığını söz ederek, bu artışın resmi enflasyonun çok üzerinde olduğuna vurgu yaptı.

TÜİK datalarına nazaran Ağustos 2025’te enflasyonun yüzde 33 düzeyinde açıklanmış olmasına karşın, eğitim masraflarında yaşanan yüzde 60’lık artışın velilerin üzerindeki ekonomik baskıyı katladığı lisana getirildi. Bilhassa büyükşehirlerde bu sayıların çok daha yüksek olduğu kaydedildi.

“Kırtasiye masraflarındaki artık politiktir”

Açıklamada, “Veliler her geçen yıl ağırlaşan eğitim masraflarını karşılayabilmek için ya borçlanmakta ya da diğer temel gereksinimlerinden feragat etmektedir.  Eğitim masraflarında yaşanan artışların ekonomik boyutu son derece çarpıcıdır. Minimum fiyatlı bir aile için yalnızca bir öğrencinin kırtasiye masrafı, aylık gelirinin yüzde 15-20’sine denk gelmektedir. Üstelik bu hesaplamalara okul servisi, yemek, kıyafet üzere ek masraflar dahil değildir. Münasebetiyle, kamusal ve eşitlikçi bir eğitim hakkı, en temel seviyede bile ailelerin omuzlarına ağır bir maliyet yüklenerek fiilen ortadan kaldırılmaktadır. Çocukların defter ve kalem üzere en kolay gereksinimlerini karşılamak dahi önemli bir ekonomik planlama gerektirir hale gelmiştir. Kırtasiye masraflarındaki artışın yalnızca ekonomik bir sıkıntı olmadığını, birebir vakitte çocukların eğitim hakkından eşit şartlarda yararlanmadığını gösteren ve eğitimdeki eşitsizlikleri derinleştiren politik bir sorun olduğunu ortaya koymaktadır. Şayet devlet kamusal bir sorumluluk üstlenmez, öğrencilere fiyatsız yahut takviyeli kırtasiye sağlamazsa, düşük gelirli ailelerin çocukları okula eksik materyallerle gitmek zorunda kalacak ve bu durum onların eğitim sürecinde geri kalmalarına neden olacaktır” diye konuştu.

“Eğitim ticari bir faaliyet değil, toplumsal bir hizmettir”

“Kamusal eğitim anlayışı gereği, her öğrencinin eşit şartlarda eğitim görmesi bir hak, bu hakkı garanti altına almak da devletin temel sorumluluğudur” diyen Danyeli kelamlarına şu biçimde devam etti:

“Eğitim, her çocuğun anayasal hakkıdır ve bu hak hiçbir şartta velilerin ekonomik gücüne bağlı hale getirilemez. Fakat bugün gelinen noktada, en temel okul gereksinimlerinin dahi fahiş fiyatlara ulaşması, çocukların eğitim hakkını fiilen tehdit eder hale gelmiştir. Devletin vazifesi, bu hakkı yalnızca kağıt üzerinde tanımak değil, gerçek ömürde da teminat altına almaktır. Bu nedenle kırtasiye, okul çantası ve başka eğitim masrafları konusunda kamusal takviye sağlanmalı; her öğrenciye eşit, fiyatsız ve nitelikli eğitim imkanı sunulmalıdır. Aksi halde eğitimde var olan eşitsizlikler daha da derinleşecek, çocuk ve gençlerin geleceği büsbütün piyasaya teslim edilmiş olacaktır. Eğitim, anayasal bir hak olduğuna nazaran öğrencilerin temel gereksinimlerinin karşılanması da devletin asli misyonudur. Bugün veliler, okul kıyafetinden deftere, kalemden beslenme çantasına kadar en temel masrafları kendi imkanlarıyla karşılamak zorunda kalmaktadır. Artan enflasyon ve derinleşen yoksulluk şartlarında bu durum milyonlarca aile için büyük bir yük haline gelmiştir. Bilhassa ilköğretim çağındaki çocuklar için kırtasiye gereçleri, okul çantası ve temel gereksinimlerin fiyatsız sağlanması devletin sorumluluğu olmalıdır. Bu adım hem velilerin ekonomik yükünü hafifletecek hem de her çocuğun eşit kurallarda eğitim alabilmesinin önünü açacaktır. Eğitim, hiçbir biçimde piyasa kurallarına terk edilemeyecek kadar temel ve yaşamsal bir haktır. Ne yazık ki yıllardır uygulanan piyasacı eğitim siyasetleri, okulları ticarethane, velileri ise müşteri pozisyonuna itmiştir. Halbuki eğitim ticari bir faaliyet değil, toplumsal bir hizmettir. Bu nedenle eğitimin her kademesinde kamu hizmeti anlayışı temel alınmalı, devlet tüm yurttaşlara eşit, fiyatsız ve nitelikli eğitim sunma sorumluluğunu yerine getirmelidir. Lakin bu halde farklı toplumsal bölümlerden çocuklar eşit şartlarda eğitim görebilir ve fırsat eşitsizliği ortadan kaldırılabilir”

Eğitim-Sen ayrıyeten, eğitime ayrılan bütçenin en az iki kat artırılması gerektiğini belirtti. Açıklamada, “Bugün eğitime ayrılan bütçe, öğrencilerin ve okulların gereksinimlerini karşılamaktan çok uzaktır. Kaynak yetersizliği nedeniyle birçok okul, velilerden “bağış” ismi altında para toplamaya zorlanmakta; bu da eğitimde eşitsizlikleri derinleştirmektedir. Eğitim hakkı, velilerin maddi katkılarına değil, devletin bütçeden ayırdığı kaynağa dayanmalıdır. Bunun için eğitim bütçesi ivedilikle en az iki kat artırılmalı, her okulun gereksinimine uygun ödenek sağlanmalı ve bağış uygulamaları kesin biçimde yasaklanmalıdır. Fakat bu biçimde velilerin sırtına yıkılan ekonomik yük hafifletilebilir ve kamusal eğitim anlayışı güçlendirilebilir. Kamusal eğitimin güçlendirilmesi, velilerin üzerindeki ekonomik yükün hafifletilmesi açısından hayati kıymete sahiptir. Eğitime kâfi kaynak ayırmak yalnızca bir eğitim siyaseti değil, birebir vakitte toplumsal bir sorumluluktur” denildi.

Basın açıklamasının sonunda Eğitim-Sen üyeleri, bir öğrencinin okulda muhtaçlık duyacağı materyalleri temsili olarak bir çantaya yerleştirerek açıklamalarını sonlandırdı.

About The Author

admin

See author's posts